Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Ο Μεγάλος «Ακροατής»



«Μου έσωσε τη ζωή», λέει η Margarethe Walter καθώς στέκεται μπροστά από το διάσημο σπίτι της Berggasse 19 στη Βιέννη.
Πριν ακριβώς 70 χρόνια, Άνοιξη του 1936 τότε, στεκόταν πάλι μπροστά σ’ αυτό το σπίτι, για τελευταία φορά, λίγες βδομάδες πριν την εξεταστική περίοδο…

…88 χρόνων τώρα μιλάει για τα 45 λεπτά που άλλαξαν τη ζωή της στο ιατρείο του Dr. med. Sigmund Freud, Η Gretl, που γεννήθηκε το 1918, είναι η «τελευταία εν ζωή» γυναίκα ασθενής του...

…Συνοδευόταν από τον πατέρα της, έναν «απόλυτο Πατριάρχη».
Στα χέρια του κρατούσε ένα ενημερωτικό σημείωμα, από το οικογενειακό τους γιατρό για κάποιον Dr. Freud, «πολύ καλό αλλά πολύ ακριβό» γιατρό…

… Στο δωμάτιο υπήρχε η αίσθηση της υποβολής. Δεν έμοιαζε με συνηθισμένο ιατρείο. Δεν υπήρχαν ασθενείς στην αίθουσα αναμονής. Δεν μύριζε καμφορά, ούτε υπήρχε αδελφή με λευκή μπλούζα. Μόνο ένα φθαρμένος καναπές, κάπου στο κέντρο του δωματίου, στρωμένος με ένα ριχτάρι, που τελείωνε σε κρόσσια και με μία πολυθρόνα στο κορυφή. Παντού υπήρχαν βάζα πάνω από στοίβες βιβλίων και εικόνες ανασκαφών στους τοίχους. Μου άρεσε!

… Ο οικογενειακός γιατρός είχε διαγνώσει οξεία βρογχίτιδα και επιπλέον κάτι που δεν το καταλάβαινε, «μια ασθένεια της ψυχής».
Για αυτό την παρέπεμπε στον Dr. Frued, «έναν γιατρό ιδιαιτέρων ικανοτήτων»…

…»Ήμουν το πιο μοναχικό κορίτσι στη Βιέννη», θυμάται η Margarethe, «υπερπροστατευμένη, απομονωμένη και σίγουρα χωρίς αγάπη. Ποτέ δεν με πήραν αγκαλιά, κανένας δεν μου κράτησε το χέρι. Ποτέ μου δεν με φίλησαν!»...

…Ο Sigmund Freud μπήκε και γέμισε το δωμάτιο. Ήταν τότε 80 χρονών. Σεμνός αλλά θεληματικός είχε ένα μικρό άσπρο γενάκι και φορούσε ένα γκρίζο κοστούμι…

… με ρώτησε πως με λένε, μα απάντησε ο πατέρας μου. Με ρώτησε για το σχολείο μου και πάλι απάντησε ο πατέρας μου. «Τι κάνεις τον ελεύθερο χρόνο σου», πρόλαβε κι απάντησε ο πατέρας μου. Και η απάντηση στην ερώτηση, «με τι θέλω ν’ ασχοληθώ», δεν βγήκε από το στόμα μου. Με το ίδιο τρόπο, όπως σπίτι. Καθόμουν εκεί σαν το αντικείμενο κάποιου άλλου. Ο Freud σιωπούσε. Ξαφνικά είπε στον πατέρα της Margarethe με φιλικό και απλό τρόπο. «Πηγαίνετε στο διπλανό δωμάτιο, παρακαλώ. Θα ήθελα να μιλήσω μόνος με την κόρη σας. Ήρθε πιο κοντά μου, έστρεψε την καρέκλα του προς τα μένα και ήρεμος μου είπε «τώρα είμαστε μεταξύ μας». Αμέσως μου έφυγε όλη η ένταση.
Η αρχική συστολή με εγκατέλειψε και καθώς μιλούσε συνεχώς «τις επιθυμίες μου, που με κάποιον ήθελα πάντα να μοιραστώ, τις εκμαίευσε μ’ ένα θαυμαστό τρόπο.
Ο Sigmund Freud ήταν ο πρώτος άνθρωπος στη ζωή μου που μου έδειξε πραγματική συμπάθεια, που ήθελε κάτι να μάθει από μένα, ο μοναδικός που μ’ άκουσε»...

… H Margarethe προπάντων ήθελε την επόμενη φορά που θα πήγαινε κινηματογράφο με τον πατέρα της «να δει μία ερωτική σκηνή μέχρι το τέλος». Μάλιστα σε κάθε σκηνή, που κάτι πήγαινε να συμβεί μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας, ο πατέρας μου σηκωνόταν απότομα, «αυτές οι σκηνές δεν είναι για σένα» φώναζε και βγαίναμε έξω. Να διαμαρτυρηθώ; Ούτε να το σκεφθώ!

Πριν ο Freud φωνάξει πάλι τον πατέρα της στο δωμάτιο, με άγγιξε με την ματιά του. Έβγαινα από την εφηβεία τότε. Δεν μου έδωσε καμία συνταγή με φάρμακα, μόνον μία συμβουλή:
«Καθώς μεγαλώνει, ο άνθρωπος μαθαίνει να ξεπερνά μόνος τις δυσκολίες και τις καταστάσεις που εναντιώνονται στον χαρακτήρα του. Φροντίζεις μόνη τις επιθυμίες σου. Εσύ αποφασίζεις πότε θα αντισταθείς και πότε θα ενδώσεις. Μαθαίνεις να ρωτάς "γιατί", και να μην αποδέχεσαι σιωπηλά τα πάντα. Γίνομαι ενήλικας, σημαίνει να υπερασπίζομαι με αποφασιστικότητα εκείνο που για μένα έχει πραγματικά μεγάλη σημασία. Έτσι, λοιπόν, την επόμενη φορά που θα πας με τον πατέρα σου στο σινεμά και δεις σκηνή με ένα φιλί, μείνε εκεί, μην κουνηθείς καθόλου, ότι κι αν σου πει. Σκέψου εμένα, άμα δυσκολευτείς».

… H Margarethe ακολούθησε την προτροπή του Freud. Έγινε γλύπτρια. Κι όταν ξαναπήγε σινεμά με τον πατέρα της, για πρώτη φορά του εναντιώθηκε. Η αρχή είχε γίνει. «Ήξερε σίγουρα ότι αυτά τα 45 λεπτά ήταν αρκετά για ν΄ αλλάξουν τη ζωή της.»


Πηγή: "Die Zeit" (27.04.2006)

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ξόδεψαν όλη τους τη ζωή καμαρώνοντας για τα πάθη τους

Ηeroes. Victims. Gods and human beings. All throwing shapes, every one of them Convinced he's in the right, all of them glad To repeat themselves and their every last mistake, No matter what. People so deep into Their own self-pity self-pity buoys them up. People so staunch and true, they're fixated, Shining with self-regard like polished stones. And their whole life spent admiring themselves For their own long-suffering. Licking their wounds And flashing them around like decorations (pp. 1-2). ... Human beings suffer, they torture one another, they get hurt and get hard. No poem or play or songcan fully right a wrong inflicted or endured. … History says, Don't hope on this side of the grave. But then, once in a lifetime the longed for tidal wave of justice can rise up, and hope and history rhyme (p.77). … Ήρωες και θύματα συνάμα. Θεοί ίδιοι με ανθρώπινα πλάσματα. Παραδαρμένες φιγούρες και ο καθένας να πιστεύει πως το δίκιο με το μέρος τ...

Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς

Σκέψη του παροδικού που σε παραλύει. Σπίτια, θάνατοι, χωρισμοί. Η ζωή του ανθρώπου είναι καμωμένη από καιρούς: καιρός να σπείρεις, καιρός να θερίσεις, καιρός της θλίψης, καιρός της χαράς, καιρός της αγάπης, καιρός της μοναξιάς. Αν το σκεφτείς έτσι, θα μπορέσεις και στη χαμηλότερη στιγμή να στηριχτείς, γιατί κι αυτή θα ανήκει σ’ έναν από τους καιρούς της ζωής σου. Πηγή: Γιώργος Σεφέρης (1977). Μέρες Γ΄, 1934-1940. Αθήνα: Ίκαρος.

Γράμματα σε μια Νέα Γυναίκα

Γράμματα σε μια Νέα Γυναίκα Αγαπημένη μου - να που βρήκα την κατάλληλη προσφώνηση σ’ αυτά τα παθητικά κρυφομιλήματα -. Σας έχω συναντήσει σ’ όλες τις προηγούμενες ζωές μου, όλους τους περασμένους αιώνες. Στη Βερόνα, στο κατάστρωμα ενός πλοίου, στις σελίδες του Ethica seu scito te ipsum, στο Ασμα Ασμάτων. Μ’ αυτόν το Αρχαίο Πτερνιστή τον Χρόνο, αναμετρήθηκα σαν ίσος προς ίσο. Έγινα, προς χάρη σας, ποιητής για να διαφιλονικήσω μαζί του. Για μην σας εγκαταλείψω στη σκόνη  του Καιρού. Για να ξορκίσω τον βραχνά της φθοράς με τις στροφές μου. Δεν ήταν ο βάρδος του Avon που τον φοβέριζε. Εγώ ήμουν. Devouring Time, blunt thou the lion's paws, And make the earth devour her own sweet brood; Pluck the keen teeth from the fierce tiger's jaws, And burn the long-lived phoenix in her blood; Make glad and sorry seasons as thou fleets, And do whate'er thou wilt, swift-footed Time, To the wide world and all her fading sweets; But I forbid thee one most heinous crime: O, car...