Philosophy Café - Φιλοσοφικό Καφενείο

Justus Lipsius and his Pupils (The Four Philosophers), Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florence, Peter Paul Rubens, 1611-14 Διαβάστε το έργο τουΦλαμανδού Στωϊκού Justus Lipsius , De constantia in publicis malis και ανακαλύψτε αν έχει επηρεάσει το έργο του Καβάφη. (" Ιθάκη ").

Ο ποιητής Joseph Brodsky Μπρόντσκι πίστευε πως ο μόνος τρόπος για να νικήσει κανείς την πλήξη είναι να την αγκαλιάσει και να παραδοθεί απόλυτα σε αυτήν. "Οταν σε κυριέψει η πλήξη, άφησέ την να σε συντρίψει. Βυθίσου σε αυτήν μέχρι τον πάτο. Οσο συντομότερα πιάσεις πάτο τόσο συντομότερα θα ξαναβγείς στην επιφάνεια...». Πηγή: In Praise of Boredom by Joseph Brodsky (1940-1996), Russian-born American poet Ο Καθηγητής της Φιλοσοφίας Lars Svendsen βγάζει το συμπέρασμα ότι εκείνο που συνήθως σπρώχνει τους ανθρώπους να κάνουν κάτι είναι πιο πολύ η πλήξη παρά η σκέψη. Υπάρχει μπόλικη πλήξη γύρω μας. Μπορεί να είμαστε πνιγμένοι στη δουλειά και ωστόσο να πλήττουμε. Πηγή: A Philosophy of Boredom by Lars Svendsen

Nάναι σα να μας σπρώχνει ένας αέρας μαζί προς έναν δρόμο φειδωτό που σβει στα χάη, και σένα του καπέλλου σου βαμμένη φανταιζί κάποια κορδέλλα του, τρελλά να χαιρετάει. Kαι νάν’ σαν κάτι να μου λες, κάτι ωραίο κοντά γι’ άστρα τη ζώνη που πηδάν των νύχτιων φόντων, κι’ αυτός ο άνεμος τρελλά, –τρελλά να μας σκουντά όλο προς τη γραμμή των οριζόντων. Kι’ όλο να λες, να λες, στα θάμβη της νυκτός για ένα –με γυάλινα πανιά– πλοίο που πάει όλο βαθειά, όλο βαθειά, όσο που πέφτει εκτός: όξ’ απ’ τον κύκλο των νερών –στα χάη. Kι’ όλο να πνέει, να μας ωθεί αυτός ο αέρας μαζί πέρ’ από τόπους και καιρούς έως ότου –φως μου– –καθώς τρελλά θα χαιρετάει κείν’ η κορδέλλα η φανταιζί,– βγούμε απ’ την τρικυμία αυτού του κόσμου Πηγή: ΓιάννηςΣκαρίμπας, "Φαντασία"

- Δεν θέλω να με αγαπάς ως μ' αγαπούν οι άλλοι, μ' αγάπην ομοιάζουσαν της αύρας τας ριπάς. Το αίσθημα του έρωτος στιγμήν, ως άνθος, θάλει. Εδώ υπάρχει θάνατος· αλλού να μ' αγαπάς! - Αλλού; και που να σ' αγαπώ; και που δεν είναι μνήμα; Επάνω, κάτω, εις την γην, τας σφαίρας τας λοιπάς; Παντού ευρίσκεται, το παν θανάτου είναι κτήμα· Παντού υπάρχει θάνατος· εδώ να μ' αγαπάς... Εδώ, εδώ! πριν την ζωήν ο θάνατος μαράνη και φθινοπώρου πριν ιδείς ημέρας σκυθρωπάς· ταχύτερον ο έρως σου ο μέγας θ' αποθάνει· πολύ πριν παύση η ζωή, θα παύσης ν' αγαπάς... - Όταν η νυξ τον ήλιον καλύπτη της ημέρας κι υπο νεφέλας θάπτεται το φως αγριωπάς, μυρίους βλέπει σχίζοντας τα σκότη της αστέρας... Έρως και φως είναι παντού· παντού να μ' αγαπάς! - Κόρον και λήθην η ψυχή, πριν η εκπνεύση, πνέει· και της αγάπης η στιγμή πολλάς έχει τροπάς· του μακροτέρου έρωτος βραδύτερον εκπνέει κι η βραχυτέρα ύπαρξις· εδώ να μ' αγαπάς! - Κι εδώ, κι εδώ θα σ' αγαπώ, κι υπό την γην, κι επάνω...

Πού είν' η Αλήθεια; Μην πλανάν εσέ βαθιονόητα λόγια τάχα? την πηγή της δεν τη βρίσκειςμέσα σου, άνθρωπε, μονάχα. Θα τη βρης παντού στο ταίριασμα - ω αρραβώνας λυτρωτής! - της καρδιάς σου και του νου σου με τα πάντα της ζωής. Πηγή: ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ (Από το Δωδεκάλογο του Γύφτου)

Πηγή: Raffaello Sanzio (1483-1520) Scuola di Atene, (1509-1510) Stanza della Segnatura (Vaticano).

εαν ταις γλωσσαις των ανθρωπων λαλω και των αγγελων αγαπην δε μη εχω γεγονα χαλκος ηχων η κυμβαλον αλαλαζον καν εχω προφητειαν και ειδω τα μυστηρια παντα και πασαν την γνωσιν καν εχω πασαν την πιστιν ωστε ορη μεθιστανειν αγαπην δε μη εχω ουθεν ειμι καν ψωμισω παντα τα υπαρχοντα μου καν παραδω το σωμα μου ινα καυχησωμαι αγαπην δε μη εχω ουδεν ωφελουμαι η αγαπη μακροθυμει χρηστευεται η αγαπη ου ζηλοι ου περπερευεται ου φυσιουται ουκ ασχημονει ου ζητει τα εαυτης ου παροξυνεται ου λογιζεται το κακον ου χαιρει επι τη αδικια συγχαιρει δε τη αληθεια παντα στεγει παντα πιστευει παντα ελπιζει παντα υπομενει η αγαπη ουδεποτε πιπτει ειτε δε προφητειαι καταργηθησονται ειτε γλωσσαι παυσονται ειτε γνωσις καταργηθησεται εκ μερους γαρ γινωσκομεν και εκ μερους προφητευομεν οταν δε ελθη το τελειον το εκ μερους καταργηθησεται οτε ημην νηπιος ελαλουν ως νηπιος εφρονουν ως νηπιος ελογιζομην ως νηπιος οτε γεγονα ανηρ κατηργηκα τα του νηπιου βλεπομεν γαρ αρτι δι εσοπτρου εν αινιγματι τοτε δε προσωπον προς πρ...

Αν να κρατάς καλά μπορείς το λογικό σου, όταν τριγύρω σου όλοι τα ‘χουν χαμένα και σ’ εσέ της ταραχής τους ρίχνουν την αιτία. Αν να εμπιστεύεσαι μπορείς το ίδιο τον εαυτό σου όταν ο κόσμος δεν σε πιστεύει κι αν μπορείς να του σχωρνάς αυτή τη δυσπιστία. Να περιμένεις αν μπορείς δίχως να χάνεις την υπομονή σου, κι αν άλλοι σε συκοφαντούν να μην καταδεχτείς ποτέ το ψέμα, κι αν σε μισούν, εσύ ποτέ σε μίσος ταπεινό να μην ξεπέσεις, μα να μην κάνεις τον καλό ή τον πολύ σοφό στα λόγια. Αν να ονειρεύεσαι μπορείς και να μην είσαι δούλος των ονείρων, αν να στοχάζεσαι μπορείς δίχως να γίνει ο στοχασμός σκοπός σου, αν αντικρίζεις σου βαστά το θρίαμβο και τη συμφορά παρόμοια κι όμοια να φέρνεσαι σ’ αυτούς τους δύο τυραννικούς απατεώνες, αν σου βαστά η ψυχή ν’ ακούς όποιαν αλήθεια εσύ είχες ειπωμένη παραλλαγμένη απ’ τους κακούς, για ‘ναι για τους άμυαλους παγίδα η συντριμμένα να θωρείς όσα σου ‘χουν ρουφήξει τη ζωή σου και πάλι να ξαναρχινάς να κτίζεις μ’ εργαλεία να ‘ναι φθαρμένα. Αν όσα απόκτησε...

Μην ενεργείς δίχως την θέλησή σου, δίχως το πνεύμα της κοινής ωφελείας, δίχως συγκρότηση ή από αντίδραση. Μην προσπαθείς να κάνεις πιο όμορφη την σκέψη σου με ψεύτικα στολίδια ή πολυλογίες και μην καταπιάνεσαι με τα πάντα. Ο Θεός που είναι μέσα σου, ας είναι ο προστάτης ενός όντος αρσενικού, μεστωμένου, πολιτικού, πολιτισμένου, αρχοντικού και συγκροτημένου, ωσάν εκείνον που περιμένει ήρεμα τη λήξη του βίου, δίχως να χρειάζεται με όρκους να το αποδείξει ή με την ανθρώπινη μαρτυρία. Γαλήνιος, δίχως την ανάγκη της έξωθεν βοηθείας ή της παρηγορίας που παρέχουν οι άλλοι. Διότι όρθιος πρέπει να στέκεις, όχι ορθωμένος από τους άλλους Πρέπει να ανέχομαι την ειλικρίνεια. Να διορθώνω και να καλλιεργώ τον χαρακτήρα μου. Να δείχνω συγχώρεση και διαλλακτικότητα σε όσους οργίστηκαν και έσφαλαν, μόλις δείξουν ότι θέλουν να επανορθώσουν. Να μη σπεύδω να συμφωνήσω με κάθε ευφράδη ομιλητή. Να μην αφήνω τίποτα στην τύχη και να αποβλέπω μονάχα στη λογική. Να μένω πάντα ίδιος στις μεγάλες λύπες, σε χαμό πα...

Αλεξάνδρεια 370 μ.Χ. - 415 μ.Χ. Η Υπατία υπήρξε από τις πιο εξιδανικευμένες μορφές της επιστήμης. Ήταν κόρη του Θέωνα, την γνωρίζουμε δε μέσα από τα γράμματά της. Υπήρξε πολυταξιδεμένη. Αλληλογραφούσε με πολύ κόσμο από την περιοχή της Μεσογείου. Δίδαξε στην φιλοσοφική σχολή του της Αλεξάνδρειας μαθηματικά και φιλοσοφία. Διακρίθηκε στην Άλγεβρα στην Αστρονομία και τη Γεωμετρία. Εφηύρε ορισμένα εργαλεία όπως ένα όργανο για την διύλιση του νερού και την πλανισφαίρα. Αυτή έγραψε ότι οι δογματικές θρησκείες είναι λανθασμένες και από αυτοσεβασμό και μόνο δεν πρέπει να γίνονται αποδεκτές. Κράτησε το δικαίωμά σου από το να μη σκέφτεσαι καθόλου να σκέφτεσαι λάθος. Είναι φοβερό πράγμα να διδάσκεις δεισιδαιμονίες για αλήθειες. Με επιχειρήματα και δημόσια αναγνώριση και σεβασμό η Υπατία επισκίαζε κάθε αντίπαλο των Χριστιανικών δογμάτων της Βόρειας Αιγύπτου. Ήταν φημισμένη για το βάθος της γνώσης της και τη γοητεία της προσωπικότητάς της και αγαπημένη των πολιτών της Αλεξάνδρειας. Συχνά την καλούσα...

Danny had worked in the City of London for 10 years. As a research analyst, stockbroker and fund manager, he'd made a lot of valuable contacts, earnt a lot of cash, and learnt some important business skills. However, as he approached his mid-thirties, he no longer felt good about himself or what he did for a living, and he found his colleagues cold and unfriendly. A chronic illness made him realise his mortality, and he began to reassess his priorities. Danny had been struggling with his career conundrum for nearly five years when he met David Arnaud, a philosophical counsellor. After a few soul-searching sessions, Danny arrived at a decision. Today, he teaches economics to sixth-formers, and he loves it. 'It's a much better lifestyle,' he says. Many people are turning to philosophical counsellors to get answers to questions such as: 'How do I make sense of myself?' 'What is important to me?' 'Where am I going?' These are perhaps not the sort of ...

Kilimanjaro is a snow-covered mountain 19,710 feet high, and is said to be the highest mountain in Africa. Its western summit is called the Masai 'Ngaje Ngai', the House of God. Close to the western summit there is a dried and frozen carcas of a leopard. No one has explained what the leopard was seeking at that altitude. Πηγή: The Snows of Kilimanjaro, Ernest Hemingway, 1939

Ο χρόνος μου είναι πολύτιμος, καθώς έχω μόνον έξη μήνες ζωής, όπως είπα. Είμαι άθεη, και γι΄ αυτό δεν θέλω να πάω σε ιερέα για να με βοηθήσει ν’ αντιμετωπίσω τον θάνατο. Ωστόσο αισθάνομαι επείγουσα ανάγκη να κάνω απολογισμό της ζωής μου και να προσπαθήσω πραγματικά να κάνω ότι περισσότερο μπορώ στον χρόνο που μου απομένει. Γι΄ αυτό, στην περίπτωση μου ένας Φιλοσοφικός Σύμβουλος θα ήταν χρήσιμος. Πηγή: Περιοδικό Humanity (14’ Φεβρουάριος – Μάρτιος 2000)

Danny had worked in the City of London for 10 years. As a research analyst, stockbroker and fund manager, he'd made a lot of valuable contacts, earnt a lot of cash, and learnt some important business skills. However, as he approached his mid-thirties, he no longer felt good about himself or what he did for a living, and he found his colleagues cold and unfriendly. A chronic illness made him realise his mortality, and he began to reassess his priorities. Danny had been struggling with his career conundrum for nearly five years when he met David Arnaud, a philosophical counsellor. After a few soul-searching sessions, Danny arrived at a decision. Today, he teaches economics to sixth-formers, and he loves it. 'It's a much better lifestyle,' he says. Many people are turning to philosophical counsellors to get answers to questions such as: 'How do I make sense of myself?' 'What is important to me?' 'Where am I going?' These are perhaps n...

Ο πάμπλουτος πένης «Γιατί δεν αντέχω τα τινάγματα του μέσα βίου έξω» (Κική Δημουλά) Ο Μίλτος Σαχτούρης δεν χρειάστηκε ποτέ να υποστεί «τινάγματα» του μέσα του βίου έξω. Εζησε, ως παράδεισο φαίνεται, μια απόλυτα εσωτερικοποιημένη, την κάθε στιγμή, ζωή. Πραγματοποίησε, ως ιδανικό, την αντιστροφή της ρήσης του Μπλεζ Πασκάλ που λέει πως «όλη η δυστυχία του ανθρώπου προέρχεται από το γεγονός ότι δεν μπορεί να μείνει κλεισμένος για πάντα σ' ένα δωμάτιο». Ο τελευταίος, κυριολεκτικά, μιας μακράς σειράς ποιητών, που υπογράψανε με το αίμα τους ότι, με την ποίηση στο προσκεφάλι, δεν χρειάζεται κανείς παρά τα στοιχειώδη: λίγη τροφή κι ένα, ακόμη και αμφισβητούμενο, κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του. Αν κάτι ξεχωρίζει τους ποιητές είναι μόνο μια «ιδιοκτησία» (και αυτή προσωρινή) των ιδεών και των ποιημάτων τους. Ο Σαχτούρης έζησε μόνο με την αγωνία της έκφρασης, αλλά χωρίς την αγωνία να προσπαθεί να θυμηθεί ποιος «ήταν» και να μην τα καταφέρνει, κάτι που χαρακτηρίζει τις ζωές των περισσοτέρων, συ...

1. Do not feel absolutely certain of anything. 2. Do not think it worth while to proceed by concealing evidence, for the evidence is sure to come to light. 3. Never try to discourage thinking for you are sure to succeed. 4. When you meet with opposition, even if it should be from your husband or your children, endeavor to overcome it by argument and not by authority, for a victory dependent upon authority is unreal and illusory. 5. Have no respect for the authority of others, for there are always contrary authorities to be found. 6. Do not use power to suppress opinions you think pernicious, for if you do the opinions will suppress you. 7. Do not fear to be eccentric in opinion, for every opinion now accepted was once eccentric. 8. Find more pleasure in intelligent dissent than in passive agreement, for, if you value intelligence as you should, the former implies a deeper agreement than the latter. 9. Be scrupulously truthful, even if the truth is inconvenient, for it is more inconveni...

Τι σκέφτεστε όταν ακούτε τη λέξη "ομοφυλοφιλία"; Οι περισσότεροι άνθρωποι σκέφτονται "gay άντρες" και "σεξ". Και φυσικά η ομοφυλοφιλία έχει σχέση και με το σεξ. Αλλά όχι μόνο με το σεξ κι όχι μόνο με τους άντρες. Υπάρχουν και ομοφυλόφιλες γυναίκες, οι λεσβίες. Ανεξάρτητα από το ποιο φύλο προτιμά κανείς, οι περισσότεροι ανθρώποι έχουν τη δυνατότητα να αγαπούν και να έλκονται σεξουαλικά, τη δυνατότητα να ερωτεύονται. Με τον έρωτα όμως δεν εννοούμε μόνο σεξ και πόθο, αλλά και τη λαχτάρα για τρυφερότητα, για στοργή και συντροφικότητα. Στην πραγματικότητα ούτε η ομοφυλοφιλία ούτε η ετεροφυλοφιλία είναι τίποτα περισσότερο ή τίποτα λιγότερο. Τα τελευταία 100 χρόνια ένας αριθμός θεωριών απασχολήθηκε με το αίνιγμα γιατί μερικοί άνθρωποι είναι ομοφυλόφιλοι, όμως ο τρόπος έρευνας δεν ήταν πάντα αντικειμενικός. Η χριστιανική εκκλησία έδειξε από νωρίς ενδιαφέρον για την ομοφυλοφιλία, αλλά μόνο ως σεξουαλική δραστηριότητα ανάμεσα σε δύο άντρες που θεωρήθηκε αμαρτία. Όμω...