Philosophy Café - Φιλοσοφικό Καφενείο

Γυρίζοντας στο σπίτι, αργά, έμαθα πως ο Τολστόη, που τον είχε σταματήσει μεσοδρομίς η αρρώστια, μετά την αναχώρηση του από την Γιασνάγια Πολιάνα, είχε πεθάνει στο σταθμό του Αστάποβο και πως ο πατέρας μου είχε κληθεί τηλεγραφικά να πάει εκεί… …Στην κάμαρα κειτόταν ένα βουνό σαν το Ελμπρούζ κ’ η Σοφία Αντρέγιεβνα δεν ήξερε πως ήταν ένας από τους μεγάλους βράχους του. Ένα σύννεφο βροχερό, μεγάλο ίσαμε τον μισό ουρανό γέμιζε το δωμάτιο, κι εκείνη δεν ήξερε πως ήταν μια αστραπή αυτού του σύννεφου… ….Αν έπρεπε να πάρουμε από κάθε συγγραφέα μια και μόνη αρετή, τι θα λέγαμε για τον Τολστόη για να τον χαρακτηρίσουμε με μία μονοκοντυλιά; Η πρώτη αρετή αυτού του μοραλίστα, αυτού του ισοπεδωτή κι αυτού του κήρυκα μιας νομιμότητας που θα κυβερνούσε όλο τον κόσμο χωρίς αναιρέσεις κι εξαιρέσεις, ήταν μια πρωτοτυπία δίχως ταίρι, που άγγιζε το παράδοξο. Σε κάθε λεπτό της ζωής του, είχε την ικανότητα να βλέπει τα πράγματα στην μοναδική και οριστική τους ιδιότητα που αποκτούσαν σε μια ξεχωριστή στιγμή, ...

Επίγραμμα εικών ή λίθος είμί. τίθησί με Σείκιλος ένθα μνήμης αθανάτου σήμα πολυχρόνιον σκολιόν Όσον ζήις φαίνου. μηδέν όλως σύ λυπού. πρός ολίγον εστί τό ζήιν, τό τέλος ό χρόνος απαιτεί Δεν είμαι πλάκα εγώ, ζωγραφιά είμαι. Ο Σείκιλος μ’ έβαλε εδώ, να σας θυμίζω αιώνια, σα σφραγίδα ανεξίτηλη, ότι: Όσο ζεις να λάμπεις πρέπει. Και για τίποτα μην πικραίνεσαι. Γιατί η ζωή είναι λίγη Και θα σου ζητήσει λογαριασμό. Πηγή: Inscriptio columnae, Museum Kopenhaven inv. 14879, Danemark Το σκόλιον είναι αρχαίο ελληνικό τραγούδι της τάβλας. Το συγκεκριμένο χρονολογείται ανάμεσα στο 200 π.χ. έως το 100 μ.Χ. και τραγουδιόταν στα συμπόσια της εποχής. Είναι σκαλισμένο κάτω από το επιτύμβιο στο τάφο του Σείκιλου, που βρέθηκε το 1883 στις Κράλλεις της Μικράς Ασίας. Πάνω από τους στίχους είναι γραμμένη και η παρτιτούρα του, έτσι μπορεί να τραγουδηθεί ακόμα και σήμερα. Είναι η παλιότερη, πλήρης σύνθεση που βρέθηκε ποτέ. Μάλλον γράφτηκε για την γυναίκα του που ίσως θάφτηκε νωρίτερα στον ίδιο τάφο. Αν θέλετε ν...

... Jedes Urteil wissenschaftlicher Kritik ist mir willkommen. Gegenueber den Vorurteilen der sog. oeffentlichen Meinung, der ich nie Konzessionen gemacht habe, gilt mir nach wie vor der Wahlspruch des grossen Florentiners: Segui il tuo corso, e lascia dir le genti! [Gehe deinen Weg, und lass die Leute reden!] London, 25. Juli 1867 Karl Marx ... Κάθε κρίση επιστημovικής κριτικής μoυ είvαι ευπρόσδεκτη. Απέvαvτι στις πρoλήψεις της λεγόμεvης κoιvής γvώμης, πoυ δεv της έκαvα πoτέ παραχωρήσεις, ισχύει για μέvα τώρα, όπως και πρώτα, τo ρητό τoυ μεγάλoυ Φλωρεvτίνου * : Segui il tuo corso, e lascia dir le genti! (Τράβα τo δρόμo σoυ, κι άσε τov κόσμo vα λέει!) Πηγή: Vorwort zur ersten Auflage aus Das Kapital Kritik der politischen Oekonomie Erster Band Der Produktionsprozess des Kapitals (1867) von Karl Marx * La Divina Commedia (titolo originale: Comedia) e un poema in tre cantiche scritto dal poeta fiorentino Dante Alighieri. φιλοσοφία

17 Ιουνίου, 1948 Αυτά τα βράδια είμαι τόσο μόνος, θέλω τόσο απελπισμένα μια γυναικεία συντροφιά, που πονάω... και παρόλα αυτά συνεχίζω να δουλεύω. Τις βλέπω που περνάνε απέξω, και τρελαίνομαι. Γιατί συμβαίνει αυτό το πράγμα; Γιατί ένας άντρας που προσπαθεί να κάνει μια σημαντική δουλειά δεν μπορεί ποτέ να βρει μια γυναίκα που θα του χαρίσει την αγάπη της αλλά και το χρόνο; Ένας άνθρωπος σαν εμένα, υγιής, ενεργός σεξουαλικά, να με τσακίζει ο πόθος για οποιοδήποτε όμορφο κορίτσι βλέπω, αλλά να μην μπορώ να κάνω έρωτα τώρα, στα νιάτα μου, και κάθομαι να τις βλέπω που περνάνε αδιάφορα έξω από το παράθυρό μου - που να πάρει και να σηκώσει, δεν είναι δίκαιο αυτό! Αυτή η εμπειρία σίγουρα θα με κάνει πικρόχολο, μα το Θεό! ... Πηγή: Τα ημερολόγια του Jack Kerouac. Περιοδικό «(δε)κατα», Δευτέρα 17 Ιουλίου 2006. Η μετάφραση είναι του Γιώργου Κυριαζή. P.S. Ο Jack Kerouac (1922-1969) χρησιμοποίησε πρώτος τον όρο Beat Generation για να εκφράσει την απέχθεια του για την αμερικάνικη κοινωνία, στα τέλη...

Αγαπητέ φίλε, Ούτε πέννα έχω τη στιγμή πού ήρθε το «πλήρωμα» για να σου γράψω. Σ' ευχαριστώ για το γράμμα σου… Λοιπόν πολύ μ' έκανε να σκεφθώ, ν' αναζητήσω τις αιτίες και προπαντός να καθορίσω την πραγματική υπόσταση του φαινομένου. Ήμουν τότε πολύ θλιμμένος και τα γραφόμενα σου ήρθαν να επιτείνουν τη θλίψη μου. Και τώρα πού σου γράφω, αισθάνομαι πόσο ασταθείς είμαστε, πως το ακλόνητο είναι καρπός μακρού και ακάματου αγώνα, πού απαιτεί άσκηση αέναη, θυσία πραγματική που είναι ακριβά ακόμα για την ψυχή μας. Κυμαινόμεθα ανάμεσα στα αντίθετα. Ξαναρχίζουμε από το ίδιο σημείο, πέφτουμε ακριβώς τη στιγμή που αποφασίζουμε να ανυψωθούμε, η ελπίδα μας ξαναγεννιέται από την βαθύτερη απελπισία μας. Ο πόθος μας σβήνει τη στιγμή της πλήρωσής του, ηπλήρωση τούτη είναι πενία και η στέρηση πόρος. Μερικοί στίχοι της Ερωφίλης που βρήκα τυχαία μου 'δωσαν κάποια παρηγοριά. Η ζωντανή λαλιά, η παρουσία της πολύψυχης μάζας στο έργο του ενός, η γνησιότητα, η συνεκτική δύναμη των γενεών. Σου το...

…Was muss ein Mensch gelitten haben, um dergestalt es nöthig zu haben, Hanswurst zu sein! - Versteht man den Hamlet? Nicht der Zweifel, die Gewissheit ist das, was wahnsinnig macht ... Aber dazu muss man tief, Abgrund, Philosoph sein, um so zu fühlen... ...What he must have suffered to be so much in need of playing the clown! Is Hamlet understood? Not doubt but certainty drives one mad. But to feel this, one must be profound, abysmal, a philosopher... ...Πόσο ένας άνθρωπος θα υπέφερε για να ‘χει ανάγκη ως αυτό το σημείο να κάνει τον καραγκιόζη! Καταλαβαίνουν τον Άμλετ; Δεν είναι η αμφιβολία, αλλά η βεβαιότητα που τον κάνει τρελό. Αλλά για να αισθανθεί κανείς έτσι πρέπει να είναι βαθύς, πρέπει να είναι φιλόσοφος, πρέπει να έχει μια άβυσσο μέσα του… Source: “Warum ich so klug bin” aus “Ecce Homo: Wie man wird, was man ist” von Friedrich Wilhelm Nietzsche

Der Hoelle Rache kocht in meinen Herzen, Tod und Verzweiflung flammet um mich her! Fuehlt nicht durch dich Sarastro Todesschmerzen, So bist du meine Tochter nimmermehr. Verstossen sei auf ewig, verlassen sei auf ewig, Zertruemmert sei'n auf ewig alle Bande der Natur, Wenn nicht durch dich Sarastro wird erblassen! Hort! Rachegoetter! Hoert der Mutter Schwur! Της κόλασης εκδίκηση φωλιάζει στην καρδιά μου, και σε χόλιασμα θανατερό φλογίζω! Να νιώσει ο Sarastro του θανάτου τη κρυάδα, πράξε, αλλιώς κόρη μου πια δεν σε λογίζω. Αποκληρωμένη και για πάντα αφορισμένη θάσαι, και τους δεσμούς της Φύσης διαρρηγνύω, αν στου Sarastro το πρόσωπο δεν δω τη νεκρική χλομάδα! Ω! Θεοί του γδικιωμού, ακούστε! Τον όρκο μου ομνύω! Πηγή: Der Hoelle Rache kocht in meinen Herzen (Koenigin der Nacht, Act II) aus Die Zauberfloete von Wolfgang Amadeus Mozart P.S Αυτό το σημείωμα το έγραψα για τα σημερινά γενέθλια μου. Ο Μαγικός Αυλός είναι η τελευταία όπερα του W. A. Mozart και η δημοφιλέστερη. Είναι ένας ύμνο...

«Les sanglots longs des violons de l'automne blessent mon coeur d'une langueur monotone» Την έφερε σήμερα το πρωί το ασθενοφόρο. Την βρήκαν, είπαν, παρατημένη σ’ ένα δρόμο της Ερμούπολης. Ημίγυμνη σχεδόν, χωρίς παπούτσια. Η εύκολη στάμπα στα Επείγοντα: είναι μεθυσμένη. Κορίτσι των μπαρ, φερμένο από την χώρα του Τολστόϊ, ήλθε μόνον για το Σαββατοκύριακο. Να «διασκεδάσει» κάποιους. Όταν την είδα είχε ένα μόνιμο χαμόγελο, χαριτωμένο θάλεγα. Διασκέδαζε με την κατάσταση της. Αντιλαμβανόταν την πραγματικότητα αλλά το χαιρότανε. Επιμέναμε. Μεθυσμένη είναι! Το παραμικρό γι’ αυτήν ήταν αφορμή για να γελάσει. Μας παρέσυρε όλους σε αστεϊσμούς. Μόνον όταν λειτούργησε ο «επαγγελματισμός μας» αντιληφθήκαμε ότι κατατρυχόταν από εκείνη την τρομερή ασθένεια που ανάγκασε τον Ηρακλή να κατακρημνίσει τον Λίχα στη θάλασσα. Από εκείνη την ώρα «οι μακρόσυρτοι λυγμοί των φθινοπωρινών βιολιών πληγώνουν την καρδιά μου με μια μονότονη θλίψη». Δεν ξέρω γιατί. Αύριο θάμαι καλύτερα. Πηγή: « Chanson d'au...

Bis dahin kann man keine Philosophie lernen; denn, wo ist sie, wer hat sie im Besitze, und woran laesst sie sich erkennen? Man kann nur philosophieren lernen,... Μέχρι τώρα δεν μπόρεσε κανείς να μάθει για τη Φιλοσοφία. Που βρίσκεται; Ποιος την κατέχει; Και πως μπορεί κανείς να την αναγνωρίσει; Μόνον να φιλοσοφεί μπορεί να μάθει κάποιος,... Source: "Kritik der reinen Vernunft" von Immanuel Kant

Σ' αυτόν το λάκκο τον πιο πικρό κι από το μνήμα, (είναι από πλήξη κι από έναν άβουλο στοχασμό) ποιος μ' έχει ρίξει ; Σ' αυτόν το λάκκο τον πιο βαθύ κι από το μνήμα, γιατί είναι πάλι από μια θύμηση που δε σβει, ποιος μ' έχει βάλει ; Πηγή: "Τα Παθητικά Κρυφομιλήματα" του Κωστή Παλαμά

Ρε, πάτε καλά; Τι έχετε πάθει; Έχετε χάσει τη φόρμα σας…και δεν εννοώ αυτή που φοράτε για να πάτε γυμναστήριο. Τι στο διάολο συμβαίνει με τη πάρτη σας; Γιατί συμπεριφέρεστε σαν χεσμένα κοτοπουλάκια; Γιατί γίνατε έτσι ρε γαμώτο; Όχι όλοι, αλλά οι περισσότεροι. Μη μου απαντήσετε τη καραμέλα "εσείς μας κάνατε έτσι" γιατί δε περνάει… Καρφί δε μου καίγεται για το τι κάναμε εμείς και πώς φερόμαστε. Όπως στρώνει κανείς, έτσι και κοιμάται. Ό,τι σπέρνεις, θερίζεις και τέλος οι παροιμίες. Εσείς θα έπρεπε να "κρατάτε" γερά. Βγαίνεις έξω, βλέπεις ένα σωρό άντρες και κανείς δεν έχει τίποτα το ενδιαφέρον. Δεν μιλάω για ενδιαφέρον κώλο ή για ενδιαφέροντες κοιλιακούς. Μιλάω για ενδιαφέρον βλέμμα, για ενδιαφέρον περπάτημα. Κάτι στις κινήσεις να σε τραβήξει να κολλήσεις τα μάτια σου, ρε παιδί μου. Όλο τσαλιμάκια, όλο κορδελάκια, όλο ιστορία, όλο " δε μπορώ", "δε ξέρω", "θα δούμε", "μήπως να το παίρναμε αλλιως…". Ρε αυτά τα παιχνιδάκια τα κάνουν...

Όταν πέθανε ο Eric Ibsen στον τάφο του, στη Christiania, αντί για επιτύμβιο έστησαν μια αξίνα που συμβολίζει το σκάψιμο που έκανε στην ανθρώπινη ψυχή. Το 1875 βρίσκεται στο Μόναχο όπου αρχίζει να γράφει την Hedda Gabler. Ο «θηλυκός Άμλετ» είναι μία ιδεαλίστρια που μάχεται τον περίγυρο της, ένα θύμα των περιστάσεων, μια πρωτότυπη φεμινίστρια, ένας σκοτεινός χαρακτήρας. Gabler είναι το πατρικό της όνομα και όπως λέει ο ίδιος ο Ibsen: “διάλεξα αυτόν το τίτλο για να δείξω ότι η Hedda είναι παιδί του πατέρα της και όχι σύζυγος του Tesman». Το αποδεικνύει αυτοκτονώντας με το όπλο - σπάνιος τρόπος αυτοχειριασμού για γυναίκα - του πατέρα της. Κριτική για τον χαρακτήρα της Hedda έκανε η Lou Salome, ανεκπλήρωτος έρωτας του Nietzsche, θεωρώντας ότι «η Hedda πέθανε για τον εαυτό της γιατί έζησε για τον εαυτό της». Σε όλο το έργο η Hedda αγωνιά γιατί δεν μπορεί να ορίσει τον εαυτό της. Έτσι πράττει απελπισμένα γιατί δεν της επιτρέπεται να δράσει, δεν της επιτρέπεται να σκέφτεται. Δεν υπάρχει γυναίκ...