Philosophy Café - Φιλοσοφικό Καφενείο

LUDWIG WITTGENSTEIN 1889 - 1951 Δεν υπάρχει τίποτα γραμμένο στιν πλάκα του. Για να είναι συνεπής με την καταληκτική φράση του μεγάλου έργου του. "Wovon man nicht sprechen kann, dar?ber muss man schweigen - Για όσα δεν μπορεί να μιλά κανείς καλύτερα να σωπαίνει, Tractatus Logico-Philosophicus - Satz 7 ". Υπάρχει μόνον μία σκάλα για να θυμίζει μία άλλη πρόταση του: "Meine S?tze erl?utern dadurch, dass sie der, welcher mich versteht, am Ende als unsinnig erkennt, wenn er durch sie - auf ihnen - ?ber sie hinausgestiegen ist. (Er muss sozusagen die Leiter wegwerfen, nachdem er auf ihr hinaufgestiegen ist.) Er muss diese S?tze ?berwinden, dann sieht er die Welt richtig - Tractatus Logico-Philosophicus , Satz 6.54 " "Οι δικές μου προτάσεις αποσαφηνίζονται ως εξής: Αυτός, που εν τέλει, με κατανοεί τις αναγνωρίζει σαν ανόητες, όταν πια τις έχει χρησιμοποιήσει –σαν σκαλιά – για να σκαρφαλώσει πέρα από αυτές. (Πρέπει, κατά κάποιο τρόπο, να πετάξει τη σκάλα μ...

The expense of spirit in a waste of shame Is lust in action; and till action, lust Is perjured, murderous, bloody, full of blame, Savage, extreme, rude, cruel, not to trust, Enjoy'd no sooner but despised straight, Past reason hunted, and no sooner had Past reason hated, as a swallow'd bait On purpose laid to make the taker mad; Mad in pursuit and in possession so; Had, having, and in quest to have, extreme; A bliss in proof, and proved, a very woe; Before, a joy proposed; behind, a dream. All this the world well knows; yet none knows well To shun the heaven that leads men to this hell. Φρενών σπατάλη σ’ έρημο αίσχους είναι η πράξη της ηδονής. Κι είναι ως την πράξη η ηδονή ψεύτορκη, φόνισσα, αιμοβόρα να σπαράξει, άγρια, ασυγκράτητη, σκληρή, προδότρα, ωμή. Ώσπου να τη χαρείς, κι ευτύς ούτε τη θες, ξέφρενα τη ζητάς και μόλις τηνε βρεις ξέφρενα τη μισείς σαν δόλωμα που το ‘χαψες, επίτηδες βαλμένο για να τρελαθείς. Τρέλα είν’ ο πόθος της και τρέλα ο χορτασμός πριν, κατά και μετά, τ...

…Hier, wo ein gewaltiges Land um mich ist, ?ber das von den Meeren her die Winde gehen, hier f?hle ich, da? auf jene Fragen und Gef?hle, die in ihren Tiefen ein eigenes Leben haben, nirgend ein Mensch Ihnen antworten kann; denn es irren auch die Besten in den Worten, wenn sie Leisestes bedeuten sollen und fast Uns?gliches. Aber ich glaube trotzdem, da? Sie nicht ohne L?sung bleiben m?ssen, wenn Sie sich an Dinge halten, die denen ?hnlich sind, an welchen jetzt meine Augen sich erholen. Wenn Sie sich an die Natur halten, an das Einfache in ihr, an das Kleine, das kaum einer sieht, und das so unversehens zum Gro?en und Unerme?lichen werden kann; wenn Sie diese Liebe haben zu dem Geringen und ganz schlicht als ein Dienender das Vertrauen dessen zu gewinnen suchen, was arm scheint: dann wird Ihnen alles leichter, einheitlicher und irgendwie vers?hnender werden, nicht im Verstande vielleicht, der staunend zur?ckbleibt, aber in Ihrem innersten Bewu?tsein, Wach-sein und Wissen… … Εδώ, στην αγ...

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΜΕΝΟΙΚΕΙ ΧΑΙΡΕΙΝ. [122] ΜΗΤΕ ΝΕΟΣ ΤΙΣ ΩΝ ΜΕΛΛΕΤΩ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ, ΜΗΤΕ ΓΕΡΩΝ ΥΠΑΡΧΩΝ ΚΟΠΙΑΤΩ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ. ΟΥΤΕ ΓΑΡ ΑΩΡΟΣ ΟΥΔΕΙΣ ΕΣΤΙΝ ΟΥΤΕ ΠΑΡΩΡΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΨΥΧΗΝ ΥΓΙΑΙΝΟΝ. Ο ΔΕ ΛΕΓΩΝ Η ΜΗΠΩ ΤΟΥ ΦΙΛΟΣΟΦΕΙΝ ΥΠΑΡΧΕΙΝ ΩΡΑΝ Η ΠΑΡΕΛΗΛΥΘΕΝΑΙ ΤΗΝ ΩΡΑΝ ΟΜΟΙΟΣ ΕΣΤΙ ΤΩ ΛΕΓΟΝΤΙ ΠΡΟΣ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΝ Η ΜΗ ΠΑΡΕΙΝΑΙ ΤΗΝ ΩΡΑΝ Η ΜΗΚΕΤΙ ΕΙΝΑΙ. ΩΣΤΕ ΦΙΛΟΣΟΦΗΤΕΟΝ ΚΑΙ ΝΕΩ ΚΑΙ ΓΕΡΟΝΤΙ, ΤΩ ΜΕΝ ΟΠΩΣ ΓΗΡΑΣΚΩΝ ΝΕΑΖΗ ΤΟΙΣ ΑΓΑΘΟΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΧΑΡΙΝ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ, ΤΩ ΔΕ ΟΠΩΣ ΝΕΟΣ ΑΜΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΟΣ Η ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΦΟΒΙΑΝ ΤΩΝ ΜΕΛΛΟΝΤΩΝ, ΜΕΛΕΤΑΝ ΟΥΝ ΧΡΗ ΤΑ ΠΟΙΟΥΝΤΑ ΤΗΝ ΕΥΔΑΙΜΟΝΙΑΝ, ΕΙΠΕΡ ΠΑΡΟΥΣΗΣ ΜΕΝ ΑΥΤΗΣ ΠΑΝΤΑ ΕΧΟΜΕΝ, ΑΠΟΥΣΗΣ ΔΕ ΠΑΝΤΑ ΠΡΑΤΤΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΤΑΥΤΗΝ ΕΧΕΙΝ. Ο Επίκουρος χαιρετάει τον Μενοικέα, [122] Ούτε σαν νέος πρέπει κανείς να διστάζει να φιλοσοφεί, αλλά ούτε και όταν γεράσει να του λείπει η αυτή διάθεση. Κανένας μας δεν είναι ούτε πολύ μικρός, ούτε πολύ μεγάλος για να φροντίσει την ψυχική του υγεία. Αυτός, μάλιστα, που λέει ότι δεν προσφέρεται ο καιρός για φιλοσοφία, ή πως ο καιρός για φιλοσοφία παρήλθε, στην ουσ...

… Was ist also Wahrheit? Ein bewegliches Heer von Metaphern, Metonymien, Anthropomorphismen, kurz eine Summe von menschlichen Relationen, die, poetisch und rhetorisch gesteigert, ?bertragen, geschm?ckt wurden, und die nach langem Gebrauch einem Volke fest, canonisch und verbindlich d?nken: die Wahrheiten sind Illusionen, von denen man vergessen hat, dass sie welche sind, Metaphern, die abgenutzt und sinnlich kraftlos geworden sind, M?nzen, die ihr Bild verloren haben und nun als Metall, nicht mehr als M?nzen, in Betracht kommen…. … Και τι είναι λοιπόν η Αλήθεια; Ένας μετακινούμενος στρατός από μεταφορικές έννοιες, από αυθαίρετες ονομασίες, από την άποψη που έχουν οι άνθρωποι για τον κόσμο – με λίγα λόγια, ένα σύνολο από ανθρώπινες σχέσεις που έχουν κολακευθεί, αντιστραφεί και εξωραϊστεί ποιητικά και ρητορικά, και οι οποίες μετά από την μακροχρόνια χρήση τους φαίνονται σταθερές, να υπακούουν σε αρχές, υποχρεωτικές για τους ανθρώπους. Οι αλήθειες είναι ψευδαισθήσεις που ξεχάσαμε, εξαντλη...

Lo cielo i vostri movimenti inizia; non dico tutti, ma, posto ch'i' 'l dica, lume v'? dato a bene e a malizia, e libero voler; che, se fatica ne le prime battaglie col ciel dura, poi vince tutto, se ben si notrica. Σπρώχνει ο Θεός τις πρώτες ψυχορμές σας, όχι όλες – μα κι’ όλες να ‘ταν πάλι, σας δόθη φως, καλό κακό να δείτε, και λεύτερη βουλή, που κόπο αν νοιώθει στις πρώτες μάχες που ο ουρανός της δίνει, όλα, αν θρεφτεί καλά, νικάει στο τέλος. Πηγή: La Divina Commedia di Dante Alighieri, Purgatorio - Canto Canto XVI, vv. 73-78

… Und sie d?rfen sich nicht beirren lassen in Ihrer Einsamkeit, dadurch, da? etwas in Ihnen ist, das sich herausw?nscht aus ihr. Gerade dieser Wunsch wird Ihnen, wenn Sie ihn ruhig und ?berlegen und wie ein Werkzeug gebrauchen, Ihre Einsamkeit ausbreiten helfen ?ber weites Land. Die Leute haben (mit Hilfe von Konventionen) alles nach dem Leichten hin gel?st und nach des Leichten leichtester Seite; es ist aber klar, da? wir uns an das Schwere halten m?ssen; alles Lebendige h?lt sich daran, alles in der Natur w?chst und wehrt sich nach seiner Art und ist ein Eigenes aus sich heraus, versucht es um jeden Preis zu sein und gegen allen Widerstand. Wir wissen wenig, aber da? wir uns zu Schwerem halten m?ssen, ist eine Sicherheit, die uns nicht verlassen wird; es ist gut, einsam zu sein, denn Einsamkeit ist schwer; da? etwas schwer ist, mu? uns ein Grund mehr sein, es zu tun… …Μην αφήσετε να σας κυριέψει στη μοναξιά σας ανησυχία και ταραχή, επειδή νιώθετε μέσα σας ένα αόριστο πόθο να ξεφύγετε...

Tu ne quaesieris - scire nefas - quem mihi, quem tibi finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios temptaris numeros. ut melius, quicquid erit, pati! seu plures hiemes, seu tribuit Iuppiter ultimam, quae nunc oppositis debilitat pumicibus mareTyrhenum. Sapias, vina liques, et spatio brevi spem longam reseces. dum loquimur, fugerit invida aetas: carpe diem , quam minimum credula postero. Μη ρωτάς – δεν μπορούμε να ξέρουμε – ποιό τέλος επιφυλάσσουν οι θεοί για σένα και για μένα. Ούτε να προσπαθήσεις, Λευκονόη, από τους αστρολόγους της Βαβυλώνας να το μάθεις. Πόσο όμορφο είναι να καρτεράς αυτό που έρχεται, είτε είναι νέοι χειμώνες που μας φιλοδωρεί ο Δίας είτε είναι ο τελευταίος μας, αυτός που τώρα ξεσπάει στης Τυρρηνικής θάλασσας τα βράχια. Νάσαι σοφή, ρούφηξε το νέκταρ της ζωής και αφού αυτή είναι λίγη ξέκοψε από τις φρούδες ελπίδες! Ακόμα και τώρα που μιλάμε ο φθονερός χρόνος έχει πετάξει: Άδραξε τη μέρα , δίνοντας όσο λιγότερο εμπιστοσύνη μπορείς στο αύριο. Πηγή: Ode I-XI "Carpe D...

…Denn was ich ?ber Ihre Neigung zum Zweifel sagen k?nnte oder ?ber Ihr Unverm?gen, das ?u?ere und innere Leben in Einklang zu bringen, oder ?ber alles, was Sie sonst bedr?ngt -: es ist immer das, was ich schon gesagt habe: immer der Wunsch, Sie m?chten Geduld genug in sich finden, zu ertragen, und Einfalt genug, zu glauben; Sie m?chten mehr und mehr Vertrauen gewinnen zu dem, was schwer ist, und zu Ihrer Einsamkeit unter den anderen. Und im ?brigen lassen Sie sich das Leben geschehen. Glauben Sie mir: das Leben hat recht, auf alle F?lle. Und von den Gef?hlen: Rein sind alle Gef?hle, die Sie zusammenfassen und aufheben; unrein ist das Gef?hl, das nur eine Seite Ihres Wesens erfa?t und Sie so verzerrt. Alles, was Sie angesichts Ihrer Kindheit denken k?nnen, ist gut. Alles, was mehr aus Ihnen macht, als Sie bisher in Ihren besten Stunden waren, ist recht. Jede Steigerung ist gut, wenn sie in Ihrem ganzen Blute ist, wenn sie nicht Rausch ist, nicht Tr?be, sondern Freude, der man auf den Gr...

…Und wenn ich Ihnen noch eines sagen soll, so ist es dies: Glauben Sie nicht, dass der, welcher Sie zu troesten versucht, mouhelos unter den einfachen und stillen Worten lebt, die Ihnen manchmal wohltun. Sein Leben hat viel Mouhsal und Traurigkeit und bleibt weit hinter Ihnen zurouck. Waere es aber anders, so haette er jene Worte nie finden koennen… … Κι αν πρέπει κάτι ακόμα να σας πω, ας είναι τούτο: Νη νομίσετε, απ΄ τα απλά κι ήρεμα λόγια που σας γαληνεύουν καμιά φορά, πως αυτός που πασχίζει να σας παρηγορήσει, ζει χωρίς δυσκολίες και μόχθους. Η ζωή του είναι γεμάτη κόπους και λύπες, που δε γίνεται να τις αντιπεράσει. Αλλιώτικα, δε θα μπορούσε να βρει τα λόγια τούτα για σας… Πηγή: Ein Brief an Franz Xaver Kappus von Rainer Maria Rilke Aus Borgeby g?rd, Flaedie, Schweden, am 12. August 1904 P.S. Τον Rainer Maria Rilke τον ξαναγνώρισα, το 2003, στο Bernische Historische Museum του οποίου ήταν τακτικός επισκέπτης.

Zwei Dinge erf?llen das Gem?t mit immer neuer und zunehmender Bewunderung und Ehrfurcht, je ?fter und anhaltender sich das Nachdenken damit besch?ftigt: Der bestirnte Himmel ?ber mir, und das moralische Gesetz in mir. Δύο πράγματα κατακλύζουν, διαρκώς και ακατάπαυστα, τον νου μου με θαυμασμό και δέος και όλο και πιο συχνά, με καρτερία, αρραβωνιάζονται μέσα μου: Ο έναστρος ουρανός πανωθέ μου και ο ηθικός νόμος εντός μου. Πηγή: Kritik der praktischen Vernunft von Immanuel Kant

…Το σημαντικό για μένα είναι η ένταση που δημιουργείται ανάμεσα σ’ έναν άντρα και μία γυναίκα όταν αυτοί οι δύο έρχονται κοντά. Απ’ αυτή την ένταση μπορεί να γεννηθεί κάτι θετικό, αλλά και κάτι εντελώς καταστροφικό. Πάντως, δεν πιστεύω ότι τέτοιου είδους εντάσεις και επιπλοκές υπάρχουν μόνο μεταξύ ενός άντρα και μιας γυναίκας. Έχει να κάνει με κάτι μεγαλύτερο με την απίστευτη αδεξιότητα μας να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον, σαν πλάσματα ανθρώπινα. Με κάτι εξαιρετικά πρωτόγονο που υπάρχει, όχι μόνο στις σχέσεις των δύο φύλων, αλλά σε όλες τις σχέσεις των ανθρώπων. Και εάν ποτέ καταφέρουμε να εξομαλύνουμε τις εντάσεις αυτές ανάμεσα στους ανθρώπους, τότε και τα προβλήματα μεταξύ του άντρα και της γυναίκας θα λυθούν με τρόπο φυσικό. Νομίζω ότι έχουμε κάνει κάποια πρόοδο πάνω σ’ αυτό. Ακόμα και οι πιο φανατικές φεμινίστριες αρχίζουν να παραδέχονται ότι είμαστε δύο διαφορετικά φύλα. Ότι ο άντρας και η γυναίκα, στ’ αλήθεια έχουν μια βαθειά ανάγκη ο ένας για τον άλλο. Ότι μια γυναίκα μόνη της, ...

Ένα παλικάρι φτωχικά ντυμένο πλησίασε το Σωκράτη, καθώς πορευόταν, και συστήθηκε: - Αντισθένης, γιος του Αντισθένη από τον Πειραιά. Θέλω να μαθητέψω κοντά σου … Ο Σωκράτης πρόσεξε τη μελωδική φωνή και την εξυπνάδα που έλαμπε στα μάτια του νέου κι αποκρίθηκε: - Ακολούθα με, όμως όχι σα μαθητής, παρά σα φίλος ... Πες μου όμως τις ξέρεις από τους παλιούς σοφούς… - Σχεδόν τίποτα… - … Αν έχεις μυαλό, παιδί μου κρατάς θησαυρό. Άμα σώπαινε ο νεαρός, ο Σωκράτης το προέτρεπε: - Μίλα μου, για να σ’ αναλύσω . Απ’ αυτόν τον νεαρό μαθητή του Σωκράτη ξεπήδησαν οι Κυνικοί που μας έμαθαν να δίνουμε έμφαση στον καθημερινό Τρόπο, τη καθημερινή ζωή, αντί στη Θεωρία. Το σημαντικότερο όμως που κέρδισε η Φιλοσοφική Συμβουλευτική, από αυτούς τους αντισυμβατικούς που φτωχικά ντυμένοι περιδιάβαιναν σαν ιεραπόστολοι όλο τον τότε κόσμο, είναι « το δύνασθαι εαυτώ ομιλείν» . Πηγή: Διογένης Λαέρτιος 6,2 και 6,6

"And were an epitaph to be my story I'd have a short one ready for my own. I would have written of me on my stone: I had a lover's quarrel with the world." Αν σ’ ένα επιτύμβιο γραφόταν η ζωή μου, έχω ήδη ένα έτοιμο για μένα. Θάθελα να γραφεί στην ταφόπλακα μου: Είχα ένα ερωτικό καβγαδάκι με τον κόσμο. Πηγή: Robert Frost's grave stone P.S. Από μια επισκεψή μου το 1993

Με τον Desiderius Erasmus Rotterdammensis «περπατήσαμε» μαζί το καλοκαίρι του 2003 στην Βασιλεία. Αυτός μ’ έμαθε «να ζω σαν να πρόκειται αύριο να πεθάνω και να μελετώ σαν να πρόκειται να ζήσω αιώνια». Το σπουδαιότερο όμως που μ’ έμαθε είναι να μην « υποχωρώ σε κανέναν, συγκαταβαίνοντας μαζί του – Concedo Nulli "». Οταν η βλακεία γίνεται σοφία και η σοφία παρουσιάζεται σαν βλακεία …Κι ακόμα παραπάνω γιατί μετριούνται στα δάχτυλα όσοι κάνουν ζωή ολότελα διαφορετική απ΄αυτή που κάνουν κοπαδιαστά οι άλλοι άνθρωποι. Παθαίνουν δηλαδή όλοι, ότι παθαίνουν κι οι αλυσοδεμένοι της φανταστικής σπηλιάς του Πλάτωνα με το δραπέτη: Οι φυλακισμένοι βλέπουν μόνο τη σκιά των πραγμάτων - ο δραπέτης γυρίζει στη σπηλιά, τους ανιστορεί πως είδε τ' αληθινά πράγματα και πως οι σύντροφοι του κάνουν μεγάλο λάθος να πιστεύουν πως δεν υπάρχει τίποτα, έξω απ' αυτές τις άθλιες σκιές. Έχοντας βάλει γνώση λυπάται τους συντρόφους του και καταριέται τη βλακεία τους που τους έχει ρίξει σε τόσο μεγάλη πλάνη....

Ένας μεγάλος άνδρας- τι είναι;… Αυτός που λέει ψέματα μάλλον παρά την αλήθεια. Τούτο απαιτεί περισσότερο πνεύμα, περισσότερη βούληση. Υπάρχει μέσα στον άνθρωπο αυτόν μία μοναξιά που δεν μπορεί να μετρηθεί με τον έπαινο ή με τον ψόγο. Το δικό του δίκιο είναι πέρα από κάθε ανταπόκριση. Πηγή: "Also sprach Zarathustra" von Friedrich Nietzsche

Κατά την διάρκεια του καρναβαλιού κάποιος μεταμφιέζεται ώστε να μοιάζει στον βασιλιά Ερρίκο Δ’ της Γερμανίας. Σ’ ένα ατύχημα όμως κτύπησε στο κεφάλι και για δώδεκα χρόνια πίστεψε ότι πραγματικά ήταν ο βασιλιάς. Όταν ανέκτησε το λογικό του άφησε τους άλλους να νομίζουν ότι εξακολουθούσε να πιστεύει ότι είναι ο βασιλιάς. Enrico IV: Codesto vostro sgomento, perch? ora, di nuovo, vi sto sembrando pazzo! - Eppure, perdio, lo sapete! Mi credete; lo avete creduto fino ad ora che sono pazzo! - ? vero o no? (Li guarda un po', li vede atterriti). Ma lo vedete? Lo sentite che pu? diventare anche terrore, codesto sgomento, come per qualche cosa che vi faccia mancare il terreno sotto i piedi e vi tolga l'aria da respirare? Per forza, signori miei! Perch? trovarsi davanti a un pazzo sapete che significa? trovarsi davanti a uno che vi scrolla dalle fondamenta tutto quanto avete costruito in voi, attorno a voi, la logica, la logica di tutte le vostre costruzioni! - Eh! che volete? Costruisc...

Δεν είμαστε ποιητές Σημαίνει εγκαταλείπουμε τον αγώνα Παρατάμε τη χαρά στους ανίδεους Τις γυναίκες στα φιλιά του ανέμου Και στη σκόνη του καιρού Σημαίνει πως φοβόμαστε Και η ζωή μας έγινε ξένη Ο θάνατος βραχνάς. Πηγή: Γιώργος Σαραντάρης, "Δεν είμαστε ποιητές"

Μικρός προφήτης έρριξε σε κορασιά τα μάτια, και στους κρυφούς του λογισμούς χαρά γιομάτους είπε: «Κι αν γιά τα μάτια σου Καλή, κι αν γιά την κεφαλή σου, κρίνους ο λίθος έβγανε, χρυσό στεφάνι ο ήλιος, δώρο δεν έχουνε γιά Σέ και γιά το μέσα πλούτος. Ομορφος κόσμος, ηθικός, αγγελικά πλασμένος. Πηγή: Διονύσιος Σολωμός, "Εις Φραγκίσκα Φραίζερ"

" Η Ποίηση και η Φιλοσοφική Σκέψη μπορούν να οδηγήσουν σε μία βαθύτερη ενόραση σχετικά με το ερώτημα τι σημαίνει να υπάρχει κανείς μέσα στον κόσμο από όση πετυχαίνεται μέσω της επιστημονικής γνώσης" Πηγή: " Sein und Zeit " von Martin Heidegger

Jacques-Louis David: The Death of Socrates, 1787, Metropolitan Museum of Art Πολλοί όταν ακούν τ’ όνομα Σωκράτης, αναρωτιούνται τι λογής άνθρωπος υπήρξε. Ακουστά έχουν τ’ όνομα, ωστόσο ξέχασαν ποιος ακριβώς ήταν. Όλη του η διδαχή μπορεί να εφαρμοστή στην εποχή μας, τόσο όμοια με τη δική του. Ο λαός τότε, ήταν κατάκοπος από το φοβερό Πελοποννησιακό πόλεμο, απογοητευμένος από τις παλιές φόρμες της ζωής, ανήσυχος για την επιβίωση του, γεμάτος κρυφό πόθο για πραγματικές αξίες. Όπως σήμερα, ζούσανε τότες οι άνθρωποι βίο ανεξεταστέο, παρασυρμένοι από τις φροντίδες αλλά και τη φαντασμαγορία της ζωής. Η προσπάθεια τους περιοριζόταν να ευδοκιμήσουν στην κοινωνία, κι’ ας έμεναν βυθισμένοι στην πλάνη και τα δουλικά διακονήματα. Ο πολιτισμός κινδύνευε από την μετριότητα των ατόμων, ευαίσθητων για τα μικρά κι’ αδιάφορων για τα μεγάλα. Μήπως όμως η εποχή μας δεν παλεύει μέσα σε παρόμοια πνευματική σύγχυση; Αν ξαναγύριζε στον κόσμο ο Σωκράτης, θα τον εξένιζε βέβαια η τεχνολογία μας, μα τους ανθρώπου...

«ερωτήσαντος δε τινός, τίς αυτώ όρος ευδαιμονίας είναι δοκεί, μόνον ευδαίμονα, έφη, τον ελεύθερον, εκείνου δε φήσαντος πολλούς ελευθέρους είναι, "αλλ' εκείνον" [είπε ο Δημώναξ] "νομίζω τον μήτε ελπίζοντα τι μήτε δεδιότα"». Πηγή: "Δημώνακτος βίος" (παρ. 383.20), Λουκιανός με άλλη γραφή: «Δεν ελπίζω τίποτα, δεν φοβούμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος!» Πηγή: Επίγραμμα στο τάφο του Ν. Καζαντζάκη ως οικόσημο της Isabella d'Este και χαραγμένο στο δολοφoνικό μαχαίρι του Caravaggio : Nec spe, nec metu - Ούτε από ελπίδα, ούτε από φόβο

Α! τι ωφελεί να καρτεράς όρθιος στην πόρτα του σπιτιού και με τα μάτια στους νεκρούς τους δρόμους στυλωμένα, αν είναι νάρθει θε ναρθεί, δίχως να νοιώσεις από πού, και πίσω σου πλησιάζοντας με βήματα σβημένα θε να σου κλείσει απαλά με τ' άσπρα χέρια της τα δυο τα ματια που κουράστηκαν τους δρομους να κυττάνε 'κι όταν, γελώντας, να της πεις θα σε ρωτήσει: "ποια είμαι εγώ;" απ' της καρδιάς το σκίρτημα θα καταλάβεις ποια 'ναι. Δεν ωφελεί να καρτεράς! Αν είναι νάρθει, θε ναρθει'κλειστά όλα νάναι, αντίκρυ σου να στέκεται θα δεις ορθή κι ανοίγοντας τα χέρια της πρώτη θα σ' αγκαλιάσει. Αλλιώς, κι αν είναι όλοφωτο το σπίτι για να την δεχτείς κι έτσι ως την δεις τρέξεις σ' αυτήν κι ομπρός στα πόδια της συρθείς, αν είναι νάρθει θε ναρθει, αλλιώς θα προσπεράσει. Πηγή: "Η Αγάπη" του Κώστα Ουράνη

Άνθρωπε, γίνε ουσιαστικός, για την ώρα εκείνη που ο κόσμος θα χαθεί, πάει πια η σύμπτωση. Η ουσία μένει. Πηγή: " Der cherubinische Wandersmann " von Angelus Silesius

W?hntest du etwa, Ich sollte das Leben hassen, In W?sten fliehen, Weil nicht alleBl?tentr?ume reiften? Hier sitz ich, forme Menschen.... Νόμιζες μήπως, θάπρεπε να μισήσω τη ζωή, Να προσφύγω στην ερημιά, Επειδή δεν ωρίμαζαν τ' ανθισμένα όνειρα; Εδώ μένω και μορφώνω ανθρώπους.... Πηγή: "Prometheus" von Johann Wolfgang von Goethe